درباره جنبش هنری مینیمالیسم | مجموعه هنر خورشید

مروری بر تاریخ هنر و سبکهای هنر معاصر

سبک هنری مینیمالیسم – Minimalism – مینمال آرت:

سبک هنری مینیمالیسم یا کمینه گرایی، یکی از جنبش های هنری است که بیشتر در فضای سه بُعدی اجرا می شود و از اواخر دهه شصت به بعد رویکرد بیشتری در دنیای هنری داشته است.

در این سبک هنری هنرمند بیش از همه به فرم، فضا ، اندازه ها و محل اجرای اثر توجه می نماید و مجموعه های منظم ساده ای را بر اساس منطق ریاضی توسعه و بسط می دهد.

جنبش هنری منیمالیسم – مینمال آرت حد و مرز هنرهای بصری را زیر پا گذاشته و گاهی وارد حیطه اجرا می گردد. هنرمندانی چون کارل آندره – Carl Andre، دونالد جاد – Donald Judd، روبرت موریس – Robert Morris و تونی اسمیت – Tony Smith از جمله هنرمندان مهم و پایه گذار این جنبش هنری به حساب می آیند.

در جنبش هنری مینیمالیسم هنرمند با بهره گیری از حداقل مصالح و مواد صنعتی به خلق اثر می پردازد و بیشتر به مفهوم نوینی از فضای سه بعدی توجه دارد. این جنبش هنری ابتدا از ایالات متحده شروع شد و سپس به کشورهای دیگر نیز منتقل گردید.

در ساختار اجرای این جنبش هنری انواع ساختارهای فضایی، شبکه ای و چیدمان منظم در تکرار به کار گرفته می شود و هنرمند به هیچ عنوان درصدد ایجاد هیجان و انگیزش های عاطفی نیست و از آنجا که بیانی مجرد و کاملا انتزاعی در درون خود دارد پایبند هیچ گونه تحول اخلاقی و یا محتوایی نمی باشد.

کارل آندره – Carl Andre – از نمایندگان مینیمال آرت است که در آثارش از حجم های بسیار ساده بهره می گرفت و دونالد جاد – Donald Judd- نیز همچون او تلاش می کرد تا از حداقل عناصر بصری بهره گیرد.

آثار هنری دونالد جاد به طور معمول متشکل از ابعاد و حجم های هندسی ریتم دار و تکرار شونده ای هستند که در ابعاد بزرگ اجرا شده اند.

این حجم ها بیشتر از آهن یا آلومینیوم ساخته شده اند و در کارهای متاخرش نیز از تنوع رنگی و پوشش های رنگ های یکدست برای سطوح احجامش بهره گرفته است. این هنرمند مینیمالیسم، مبحث تکرار، ریتم، تقارن و توازن را بر مبنای اصول ریاضی در آثار هنری اش به کار می برد.

آثار او شامل مجموعه ای از عناصر چیده شده در کنار یکدیگر به صورتی پایدار و ثابت می باشد. دونالد جاد با آثار و ارائه نظریاتش به صورت مکتوب توانست از جنبش هنری مینیمالیسم به عنوان یک حرکت قابل طرح و سبک هنری دفاع کند.

روبرت موریس – Robert Morris – از هنرمندانی است که برای انجام اجرای احجام سه بُعدی در ابعاد و اندازه ای بسار بزرگ مواد و عناصر صنعتی بهره گرفته و کاملا با جنبش هنری مینیمالیسم همخوانی پیدا کرد.

او آثار هنری بی شماری را بر اساس این سبک هنری از خود بر جای گذاشت. اگرچه موریس در باب جنبش مینیمالیسم به نظریه پردازی نیز پرداخته است؛ ولی بعدها همسویی با هنر اجرایی، هنر محیطی و هنر خاکی پیدا نمود و به خلق آثاری بر اساس سبک های هنری دیگر پرداخت.

از دیگر هنرمندان مینیمال آرت می توان از تونی اسمیت – Tony Smith– نام برد. او نیز همچون دیگر هنرمندان این جنبش از تکرار و نظم در جهت خلق آثارش بهره برده است.

سُل لویت – Sol Levitt – از هنرمندان مشهور جنبش هنری مینیمالیسم است که به ساختارهای متشکل و تکرار شونده علاقه داشت و ساختارهای هندسی و سه بعدی او بر مبنای اصول ریاضی ایجاد می شدند.

دو نمونه از آثار لویت تحت عنوان مکعب نارنجی بر روی بوم و مکعب های باز که ساختار چیدمانی دارد را می توان در این زمینه و سبک هنری نام برد، لویت در ادامه تحولات هنری اش نظریاتی در باب هنر مفهومی، کانسپچوال آرت – Conceptual Art – نیز ارائه کرده است.

در کنار جنبس هنری مینیمال آرت، هنر فرایندی یا پروسس آرت – Process Art – را داریم که عملکردی تقریبا مشابه با مینیمال آرت دارد، با این تفاوت که در هنر فرآیندی هنرمند بر فرایندهای واقعی ساختن، انباشتن و یا کاستن بدون نظم و حسابی قاعده مند تاکید می کند.

در این شیوه نیز از مصالح و مواد مختلف برای ایجاد یک اثر هنری استفاده می شود، ولی این آثار ساختاری ناپایدار و از بین رونده دارند و استحکامی جهت تداوم و ماندگاری آنها وجود ندارند.