انواع بوم مناسب برای نقاشی ایرانی :
نگارگری – مینیاتور – تذهیب
برای انجام کارهای هنری به ویژه نگارگری – مینیاتور که باید با دقت و ظرافت خاصی صورت گیرد، مناسب ترین بوم سطح مقوای ماکت است که برای انواع نقاشی سنتی ایرانی قابل استفاده می باشد. مقوای ماکت دارای یک لایه ای کاغذ مرغوب و صاف است که روی کاغذی ضخیم و فشرده دیگری چسبانده شده است.
سطح این مقوا به گونه ای است که در اثر رطوبت آب و رنگ ها، باد نمی کند و رنگ نیز از آن جدا نمی شود. مقواهای ماکت به گونه ای هستند که در تمام مراحل کار صافی و استحکام خود را حفظ می کنند. البته انواع مقواهای آبرنگ نیزوجود دارد که سطوح ثابتی دارند؛ اما سطحی زبرتر و بافتی درشت تر از مقواهای ماکت دارند.
نکته قابل توجه هنرجویان نگارگری:
مقوا هایی با بافت درشت برای نقاشی نگارگری – مینیاتور ایرانی مناسب نیستند؛ چون از ظرافت نقاشی می کاهند و جلوی حرکت روان قلم موی شما را هنگام قلم گیری و رنگ گذاری می گیرند، مگر آنکه منظور خاصی را در ایجاد بافت در نگارگری مد نظر داشته باشید؛ که در این صورت می توانید از مقوا هایی با بافت های متفاوت استفاده کنید.
در صورت تمایل می توانید به جای مقوای ماکت از یک نوع کاغذ مناسب به نام کانسن که دارای بافت ریز است نیز برای نقاشی استفاده نمایید.
البته باید توجه داشته باشید که کاغذها نسبت به مقواها مقاومت و استحکام کمتری دارند و در صورت تماس زیاد با رطوبت تاب برداشته و به اصطلاح ور می آیند.
برای جلوگیری از این کار باید ابتدا کاغذ مورد نظر را روی تخته شاسی با نوار چسب کاغذی مهار کرده و ثابت نمود، سپس کار نگارگری – طراحی و رنگ گذاری – را شروع کرد.
کاغذ کانسن در مقایسه با مقوای ماکت ارزان تر است و استفاده از آن برای مبتدیان راحتر و با صرفه تر می باشد؛ اما مقوای ماکت از هر جهت برای نگارگری مناسب تر می باشد.
برخی موارد مقوای ماکت داری یک رو می باشد و پشت آن با آرم و نشان کارخانه تولید کننده طرح دار شده است و گاهی نیز هر دو روی آن نیز مناسب نگارگری بوده و بسته به سلیقه هنرمند نگارگر و نوع نقاشی، می توان از یک روی آن استفاده نمود.
گاهی اوقات پس از اتمام کار نگارگری، سطح مقوا یا کاغذ مورد استفاده کمی تاب برمی دارد که برای اصلاح این مشکل می توان پشت مقوا و یا کاغذ را با یک تکه ابر کمی مرطوب کرد.
سپس مقوا را معکوس روی یک سطح تمیز و صاف قرار داده و روی آن را اجسام سنگینی مانند چند کتاب قرار دهید. حداقل بعد از یک شبانه روز کاغذ شما صاف شده و به حالت طبیعی بر می گردد.
مطلب پیشنهادی برای مطالعه در زمینه نگارگری:
تکنیک قلم گیری در نقاشی ایرانی – نگارگری
-
انواع بوم مناسب در نگارگری – مینیاتور ایرانی:
در حال حاضر انواع کاغذ و مقوا برای نگارگری با کاربرد فراوان در فروشگاه های هنری وجود دارند ؛ اما نگارگران ایرانی بر حسب ذوق، سلیقه شخصی و نوع کار، علاوه بر کاغذ از تخته، فیبر، عاج، استخوان، چرم و پوسته تخم شترمرغ نیز استفاده می نمایند.
علاوه بر این موارد انواع دیگری از بوم که بیشتر در گذشته و در نگارگری قدما کاربرد داشته اند نیز وجود دارند که بر حسب روش تهیه و آماده سازی نام گذاری شده اند که به اختصار در مورد هر کدام از آنها شرح داده می شود:
-
بوم زرنگار یا بوم زرافشان:
بوم هایی که روی آنها را گرد طلا یا نقره ریخته یا به اصطلاح انداخته می شود، زرافشان یا زرنگار می نامند. در گذشته زرافشانی روی بوم مورد توجه نگارگران بود و انجام این کار نیاز به استادی و مهارتی خاص داشت. زرافشانی انواع گوناگونی دارد: غبار افشانی، لینه افشانی، افشان چشم موری، بیخه افشانی، افشان پریشه ای .
-
بوم مرغش:
مرغش نوعی سنگ است که آن را می سایند و به صورت پودر در می آورند، بعد با سریشم و صمغ عربی ترکیب نموده و روی بومی که می تواند مقوا، تخته یا فیبر باشد می زنند. این بوم دارای زمینه قرمز خوش رنگی نیز می باشد.
-
بوم زنگاری:
- بومی است با زمینه لاجوردی و برای ساخت آن زنگار را به طور یک دست روی کاغذ می ریزند و با پای خرگوش مالش و جلا می دهند.
-
بوم طلا:
ابتدا سطح مقوا را روغن کمان می زنند و پس از چند ساعت که چسبندگی لازم را پیدا کرد، ورقه های بسیار نازک طلا را به وسیله یک کاغذ روی مقوای اصلی می گذارند.
این کار باید با دقت بسیار انجام شود به طوری که هیچ حباب هوایی زیر ورقه طلا باقی نماند. پس از انجام این کار و خشک شدن چسب، روی بومی را که با ورق طلا پوشانیده شده است، ساخت و ساز و نقاشی می کنند.
امروزه برخی از نگارگران تمام سطح بوم را با ورق طلا نمی پوشانند، بلکه تنها قسمت هایی که مورد نیاز است را با طلای حل شده یا اکلیل و یا ورقه های نازک طلا توسط صمغ عربی می پوشانند. در حال حاضر ورقه های نازک طلا یا نقره به صورت دفترچه های در بازار موجود می باشند.
-
بوم زرک:
- روش تهیه این نوع بوم نگارگری، همانند بوم مرغش است با این تفاوت که فقط سطح مورد نظر به جای سنگ مرغش، از براده طلا اندود می شود. زبری براده های طلا بر روی این بوم باعث روغن خوری بیشتر این نوع از بوم می شود.
- مجموعه هنر خورشید | بهار | ۱۳۹۹ شمسی .
© تمامی حقوق این وبلاگ محفوظ و متعلق به مجموعه هنر خورشید میباشد.